Het stressresponssysteem detecteert en interpreteert gebeurtenissen als reële of potentiële bedreigingen en zorgt voor een snelle stressrespons via de SAM-as (sympathische-bijniermerg-as) en aanhoudende stressrespons via de HPA-as (hypothalamus-hypofyse-bijnierschors-as). Deze stressrespons zorgt voor leven en overleven, voor aanpassing aan fysieke en psychosociale stressoren. We noemen dit adaptatie.
Stressoren kunnen stresserende life-events zijn, maar ook kleinere alledaagse zorgen (daily hassles). Stressoren vragen aanpassing en kosten energie. Bij intensieve, herhaaldelijke of langdurige belasting door stressoren, kan het stressresponssysteem ontregeld raken, waardoor het zijn aanpassings- en herstelvermogen kwijtraakt. De HPA-as disfunctioneert in de cortisol kringloop. Het immuunsysteem raakt ontregeld. Er ontstaat een verhoogde prikkelbaarheid in het centrale zenuwsysteem (centrale sensitisatie). Een langdurig verhoogde stressbelasting kan het autonome zenuwstelsel zodanig ontregelen, dat de parasympathicus disfunctioneert, waardoor herstel uitblijft of wordt belemmerd.
Gevolg van deze ontregelingen: De stressadaptatie faalt. Aanpassing, coping en hantering van stressoren schieten tekort, wat zich uit in psychosomatische klachten/ALK.
Word lid van NPSN
Inleiding